คำถามเกี่ยวกับการผสมเกสร

มีกระทู้ที่ไถ่ถามเรื่องการผสมเกสร พอสมควร และหลายท่านได้ถ่ายทอดประสบการณ์

วิธีการไว้ต่าง ๆ มากมาย จึงนำมาลงไว้ประกอบ เพื่อเป็นความรู้เพิ่มเติมค่ะ

เป้า

23/08/2004

อยากทราบวิธีหรือเทคนิคจากผู้มีประสบการณ์ โดย คุณอบเชย [18 เม.ย. 2547 , 15:54:22 น.] 
ช่วงหน้าร้อนนี้มีกระบองเพชรออกดอกหลายต้นเลยค่ะ พยายามผสมเกสรแต่ไม่เคยติดฝักเลย อยากทราบวิธีหรือเทคนิคจากผู้มีประสบการณ์ ช่วยบอกหน่อยนะคะ อยากมีเมล็ดไว้เพาะต่อไปค่ะ ขอบคุณมากค่ะ 
โดย คุณอบเชย [18 เม.ย. 2547 , 15:54:22 น.]

ตอบคุณอบเชย
 1 ก่อนอื่นต้องรู้จักเกสรตัวผู้ตัวเมียก่อน
 2 ใช้ภู่กันเขี่ยเกสรตัวผู้จากดอกหนึ่ง ไปใส่ในเกสร ตัวเมียอีกดอกหนึ่ง ทำ ซั้า 3-4 ครั้งเพื่อความมั่นใจ ข้อควรระวังต้องเป็นไม้สกุลเดียวกันนะ ยัง มีปัญหาถามต่อได้ครับ ให้มีความสุขกับการเพาะนะ 
โดย Mont [19 เม.ย. 2547 , 08:29:04 น.]

 เมล็ดบางอย่างไม่โผล่ออกมาเร็วนะคะ บางอย่างหลายเดือน หลังจากผสมติด จึงจะเผยโฉมออกมา 
โดย เป้า [19 เม.ย. 2547 , 21:24:23 น.]

แล้วไม้สกุลเดียวกัน แต่คนละสายพันธุ์ จะผสมเกสรกันได้รึปล่าวคับ แล้วจารู้ได้ยังงัยว่าไม้เราติดผลแล้วอะ 
 โดย GAGA [23 เม.ย. 2547 , 13:09:45 น.]

การผสมเกสรดอกไม้ ที่แน่นอนควรผสมข้ามต้นหรือข้ามดอกครับ แต่ให้ระวังแมลงหัวขโมยแย่งเกสรไปก่อนก็แล้วกัน 
โดย Mont [24 มี.ค. 2547 , 19:52:27 น.]

1 A small paintbrush is commonly used to transfer pollrn from flower. The natural ronghness of hair bristles worksbetter than plastic bristles. 1. โดยทั่วๆ ไป มักใช้พู่กันเล็ก ๆ เพื่อนำเรณูออกมาจากดอกไม้ ปลายพู่กันที่ทำจากวัสดุธรรมชาติ จะให้ผลได้ดีกว่าปลายพู่กันที่ทำจากพลาสติก
 2 After pollination, the ovary of a tyoical cactus swells, and once ripe it oftenchanges colour to attract animals which disperse the seed. 2. หลังจากมีการผสมเกสรแล้ว รังไข่จะใหญ่ขึ้น ครั้นเมื่อเมล็ดสุก โดยส่วนใหญ่ รังไข่นั้นจะเปลี่ยนสี เพื่อดึงดูดแมลงมานำเมล็ดไปแพร่
 3 The ripe fruit of a Mammillaria have been cut open to reveal the seed. Depending on the species, a cactus fruit can contain from fewer than ten to several hundred seeds.....จบ..... 3. ฝักของ Mammillaria ที่สุกแล้ว เปิดอ้าออกให้เห็นเมล็ดภายใน จำนวนเมล็ดแคคตัสในแต่ละฝักจะมีนิดเดียว หรือเป็นสิบ กระทั่งว่าหลายร้อยเมล็ด ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์......จบ....... 
โดย KANATA [20 ก.ค. 2547 , 17:14:10 น.] www.mycacti.com แปลเป็นไทย

********************

การฉีกดอกเพื่อผสมพันธุ์ โดย คุณต้น [23 มี.ค. 2547 , 12:41:40 น.]
เห็นจากกระทู้คุณโอภาส ว่ามีการฉีกดอกเพื่อผสมพันธุ์ นี่ทำยังไงครับ ควรทำตอนไหน ลักษณะดอกยังไงถึงต้องฉีก 
โดย คุณต้น [23 มี.ค. 2547 , 12:41:40 น.]
ชื่นชมผู้นิยมแคคตัสรุ่นใหม่ๆ มีการพัฒนาเทคนิคการปลูกเลี้ยงกันได้เก่งมากๆ แต่สำหรับการผสมพันธุ์ Discocactus ไม่จำเป็นต้องฉีกดอกให้เสียหายก็ได้ครับ การผสมควรใช้พู่กันเบอร์ 1-2 แยงลงไปในหลอดดอกให้ลึกก็แล้วกัน ติด 100 เปอร์เซนต์ครับ 
 โดย Mont [23 มี.ค. 2547 , 19:45:27 น.]

Disco นี่ผสมต้นเดียวกันหรือต่างต้นกันครับ แล้วอันที่จริงนะครับอยากทราบรายละเอียด ของแต่ละพันธุ์นะครับ ว่าพันธุ์ไหนผสมข้ามต้นหรือต้นเดียว รบกวนผู้รู้ช่วยตอบ พอผมผสมติดจะเอามาแบ่งเพื่อนๆในเว็บนี้ ได้ลองปลูกกันครับ ขอบคุณครับ 
 โดย num_up [23 มี.ค. 2547 , 21:05:27 น.]

ไม่รู้ซิครับ ไม่เคยฉีกแต่เห็นเค้าทำกันอะ ก็ใช้กรรไกรตัดดีกว่าฉีกครับ ถ้าฉีกนี่เดี๋ยวรังไข่แหกแล้วจะยุ่งครับ ก็ใช้กรรไกรตัดกลีบดอก แค่นี้เอง เพื่อให้ผสมได้ง่าย และสามารถใส่เกสรตัวผู้ได้เยอะๆครับ แค่เนี้ยครับ นอกนั้นรอเจ้าตัวมาตอบครับ 
โดย arioaholic [24 มี.ค. 2547 , 11:59:48 น.]

 แรกๆผมก็ใช้พู่กันแยงเอาเหมือนกันครับ แต่ก็มีปัญหาคือ 1. ผสมไม่ค่อยติด เพราะความลึกของเกสรตัวเมีย ของดิสโก้แต่ละพันธุ์ไม่เท่ากัน จะแยงลึกเกินไป ก็กลัวว่าเกสรตัวเมียจะเสียหายน่ะครับ เอาไฟส่องดูก็มองไม่เห็น 2.กรณีต้องการผสมข้ามพันธุ์จะมีปัญหา เพราะเกสรตัวผู้ของดิสโก้นี่ต้องบอกว่า มีมากมายล้นเหลือจริงๆ โอกาสที่จะไม่ได้ตามต้องการนี่ มีความเป็นไปได้สูงครับ ทีนี้ผมก็เลยลองขอคำแนะนำจากลุงวิชิต เนื่องจากผมไปดูไม้ที่ร้านท่านอยู่ค่อนข้างบ่อย เลยมีโอกาสได้พบกัน ลุงวิชิตบอกว่า ให้ฉีกดอกไปเลยแล้วจะผสมได้ตามต้องการ ไม่ต้องไปเสียดายดอกหรอก เพราะถึงเช้ามันก็เหี่ยวหมดอยู่ดี ผมลองมาทำดูก็ผสมได้เมล็ดมาหลายชุดแล้ว วิธีฉีกดอกก็เอาคัตเตอร์คมๆ ผ่าลงไปกลางดอกหน่อยนึงก่อน แล้วใช้มือจับทั้งสองซีกแยกออกจากกันช้าๆ พอเห็นเกสรตัวเมียโผล่จนผสมได้ถนัดมือ ก็ลงมือผสมได้เลย เสร็จแล้วใช้ป้ายที่ใช้เขียนชื่อต้นนี่ละครับ ตัดเป็นชิ้นเล็กๆปลายแหลมๆ จะเขียนเป็นโค๊ด หรือเป็นชื่อต้นที่นำมาผสมก็แล้วแต่ แล้วเสียบไว้กับโคนดอก แต่ระวังอย่าให้ไปถูกเกสรตัวเมียนะครับ เรื่องป้ายนี่ผมไปเห็นมาจากรังคุณเดียวเลยเอามาใช้มั่ง 
โดย โอภาส [27 มี.ค. 2547 , 13:20:55 น.]

ใช่ครับเจอปัญหาเดียวกับคุณโอภาส แหย่เข้ามันต้องผ่านดงเกสรตัวผู้ก่อน ผมเลยขลิบออกมั่ง เอาปากคีบเล็ก ๆ คีบเกสรใส่ ก็พยายามทะนุถนอมดอกตัวชอกช้ำเสียหาย รู้อย่างนี้ก็ดีครับจะได้ทำแรงขึ้นอีกนิดได้ 
โดย ต้น [2 เม.ย. 2547 , 09:42:47 น.]
**********************

เกสรตัวผู้ที่แช่เย็น โดย คุณต้น [4 มี.ค. 2547 , 11:01:06 น.] คือแคคตัสผมเนี่ยจะมีอย่างละต้นสองต้น ออกดอกก็ไม่พร้อมกันทีนี้อยากลองผสมพันธุ์สนุก ๆ มั่ง ก็ไม่ค่อยสำเร็จจากการผสมในดอกเดียวกัน เลยมาคิดดูว่าถ้าอย่างนี้เราจะเก็บเอาดอก หรือเกสรตัวผู้เค้ามาแช่ตู้เย็นเก็บไว้รอผสม กับดอกอื่นหรือต้นอื่นนี่จะได้มั้ยครับ 
โดย คุณต้น [4 มี.ค. 2547 , 11:01:06 น.]

 ระยะเวลาในการบานอีก แต่ละอย่างบานไม่เท่ากัน เท่าที่เห็นมาบางต้นอย่างต้นนี้ (ไม่มีภาพตอนบานนะครับ ตอนนั้นกล้องไปเที่ยวเพิ่งกลับมาน่ะ) บานอยู่ 5 ัวันได้ลุ้น รอการกลับมาของกล้องแทบแย่ แต่ไม่ทัน  
โดย ต้น [4 มี.ค. 2547 , 11:12:32 น.]

ตอนนี้เจ้าต้นนี้บานพร้อมกันพอดีสองดอก ก็ลองเก็บเอาเกสรตัวผู้ที่แช่เย็นของพันธ์อื่นมาผสม แบบมั่ว ๆ เอาน่ะครับ มันข้ามพันธุ์คงไม่สำเร็จ ก็ลองสนุก ๆ ดูถ้าติดก็คงเพราะเกสรของต้นเค้าเองแหละ คือบางทีอยากดูผล ดูเมล็ดแค่นั้น เพราะช้านะต้นที่เพาะจากเมล็ด หน่อโตเร็วกว่า และแล้วก็ได้เรื่องถามถึงเรื่องหน่อเลย บางต้นหน่อเยอะมากทำยังไงได้บ้างมั้ยครับที่จะลดหรือไม่ให้เค้ามีหน่อ อีกอย่างเรื่องหนังสือเกี่ยวกับแคคตัสนี่ใช้เล่มไหนกันครับเป็นคู่มือเปรียบเทียบ เรียกชื่อเรียกแซ่กันผมไปถามแถวจตุจักรเค้าว่าขาดตลาด นี่ก็นานแล้วไม่รู้ว่ามีมารึยัง และก็อีกนิดนะครับ ทำไมนะแคคตัสเนี่ยไม่มีชื่อไทยซักที ถ้าพวกเราจะพากันตั้งชื่อให้เค้าจะได้มั้ยครับ เบื่อชื่อและนามสกุลยาว ๆ จังครับ 
โดย ต้น [4 มี.ค. 2547 , 11:31:08 น.]

 เก็บเกสรตัวผู้ไว้ในตู้เย็นได้คับ แต่ต้องเก็บที่อุณหภูมิเท่าไรจำไม่ได้ง่ะ สวนเรื่องหน่อมันเป็นพันธุกรรมของเค้าคับ แก้ไขไม่ได้ เรื่องหนังสือนี่แนะนำของบ้านและสวนคับ สั่งซื้อเอาคับ ตั้งชื่อไทยก็ได้เช่นนิ้วทอง กระบองทอง etc แต่ชื่อวิทยาศาสตร์ก็ฟังดูหรูดีคับ หิหิ โดย arioaholic [4 มี.ค. 2547 , 16:03:11 น.] การเก็บเกสรในตู้เย็นนี่ ผมคิดว่าน่าจะคล้ายๆ กับการเก็บเกสรของกล้วยไม้นะครับ ที่ผมเคยทำก็คือเขี่ยใส่ในแคปซูลยา (ร้านขายยามีขาย) แล้วใส่ซองพลาสติกเล็กๆ ติดป้ายชื่อ แล้วเก็บที่ฝาตู้เย็นช่องแช่เย็นธรรมดาชั้นบนสุด ถ้าเป็นกล้วยไม้ก็เก็บได้เป็นอาทิตย์หรือบางทีก็เป็นเดือนๆ เลย แต่สำหรับแคคตัสนี่ผมก็ไม่รู้เหมือนกัน คงต้องลองดูเอาเองนะครับ โดย โอภาส [4 มี.ค. 2547 , 22:40:22 น.] มีดอกพอดี แต่ผสมหลายครั้งแล้ว... 
 โดย นีโน่ [21 ต.ค. 2546 , 11:10:57 น.]
**************************

ดอกทยอยออกมาเรื่อย ๆ ทีละดอก มีอยู่ต้นเดียว ลองผสมเรื่อย ๆ ก็ไม่เห็นติดซะที ต้องผสมข้ามต้น รึเปล่าครับเนี่ย 
 โดย นีโน่ [21 ต.ค. 2546 , 11:10:57 น.]

ไม่ต้องถึงผสมข้ามต้น แค่ผสมข้ามดอกก็โอเคแล้ว 
โดย Mont [24 ต.ค. 2546 , 18:43:51 น.]

แต่ว่าดอกเค้าทยอยบานทีละดอกสิครับ ดอกเก่าเหี่ยวดอกใหม่ถึงจะบานแทน ดอกใหม่ทยอยออกมาเรื่อย ๆ ตอนนี้เกือบสิบ ดอกแล้วครับ แต่ผสมไม่ติดเลย ขนาดดอกหุบ แล้วผมยังแหกดอกออกมาผสมใหม่ตอนเย็น ๆ เพราะคิดว่าเกสรตัวผู้ยังไม่สุกดี 
โดย นีโน่ [27 ต.ค. 2546 , 08:35:07 น.]

 อาจต้องหาต้นไม้ต้นนั้นเพิ่ม เพื่อเพิ่มโอกาสออกดอกพร้อมกันดีไหม 
โดย mont [27 ต.ค. 2546 , 12:36:40 น.]
*********************

ต้นนี้ออกดอกบ่อยแต่ผสมแล้วไม่ติดจะต้องใช้ยาอะไรหรือเปล่าคะ 
โดย เอ [28 ธ.ค. 2546 , 08:26:16 น.]
**********************

ทำอย่างไรให้ติดเมล็ดคะ 
โดย หนูตุ่น**หนูนา [6 มิ.ย. 2547 , 10:55:21 น.]

ต้องเขี่ยผสมคับเทคนิคลองอ่านดูกระทู้เก่าๆคับ 
โดย num_up [6 มิ.ย. 2547 , 11:16:07 น.]

ถ้าออกดอกได้แสดงว่าอยู่วัยเจริญพันธ์แล้วละครับ ทางหนึ่งที่ไม่ติดฝักเมล็ดก็ต้องดูด้วยว่าเป็นพันธ์ที่ต้องผสมข้ามต้นหรือไม่ครับ 
โดย อาร์ต [6 มิ.ย. 2547 , 17:26:41 น.]

ที่ไม่ติดเมล็ด เพราะ เกสร ผู้หญิง กับเกสร ผู้ชาย เขาไม่ได้รักกันครับ เลยไม่ได้ แต่งงานกัน ก็เลยไม่มีเมล็ดครับ อิอิอิ 
โดย นายอู๊ด [6 มิ.ย. 2547 , 19:38:58 น.]

แล้วมันออกเม็ดกันได้ทุกพันธุ์รึเปล่าค่ะ 
โดย kate [8 มิ.ย. 2547 , 18:42:49 น.]

 ออกเมล็ดได้ทุกพันธ์ แหละครับ จำนวนมากน้อย แล้วแต่ชนิดครับ 
โดย นายอู๊ด [12 มิ.ย. 2547 , 23:23:28 น.]

************** 

ทำไมตุ่มดอกถึงฝ่อได้ครับ 
โดย อาร์ต [13 พ.ค. 2547 , 18:56:13 น.] คือผมมีเทอร์บินิฯ สโวเบอร์เด อยู่ต้นหนึง ซื้อมาในราคาค่อนข้างแพง มันก็มีตุ่มดอกออกมาเรื่อยๆทำทำท่าจะบานแล้วก็ฝ่อลงไป หลายครั้งแล้วครับไม่ทราบเกิดจากอะไรครับ ขอบคุณครับ โดย อาร์ต [13 พ.ค. 2547 , 18:56:13 น.]

 ช่วงนี้จะเป็นอย่างนี้แหละครับ คุณ อาร์ต เพราะฝนตกบ่อย แดดจึงมาๆ หายๆ ตระกูล Turbi epithalanta Encep perechypora tomeya strombo selero pedio และ mam บางชนิด พวกนี้จะไวต่อการขาดแสงมากๆ บางทีดอกออกมาครึ่งนึงก็ฟ่อไปก็มีครับ 
โดย arioaholic [13 พ.ค. 2547 , 19:47:33 น.]

 ที่บ้านส่วนใหญ่ไม่มีปัญหานะ ที่พบบางครั้งอาจต้องดูปัจจัยอื่นประกอบด้วย เช่นต้นไม้สมบูรณ์ดีหรือไม่ ต้นไม้เพิ่งแตกเนื้อหนุ่มสาวหรือไม่ (ดอกอาจฝ่อได้) 
โดย Mont [14 พ.ค. 2547 , 10:37:40 น.] ***************

ช่วยหน่อยครับ สงสัยมานานแล้ว โดย B [19 เม.ย. 2547 , 12:39:26 น.] เอ่อ ผมอยากถามเหมือนคุณอบเชยเลย แต่สงสัยกว่า คือ เวลาเอาเกสรตัวผู้ที่เหมือนฝุ่นแป้งไปป้ายที่เกสรตัวเมียแล้ว ต้องแยงให้มันเข้าไปในหลอดของมันหรือเปล่า แล้วเราจะรู้ได้ยังไงว่ามันถึงเวลาที่จะผสมได้แล้ว เห็นบางทีเขาบอกว่าเกสรมันยังไม่สุกน่ะคับ แบบว่าบางทีเกสรตัวผู้ยังเป็นก้อนๆอยู่เลย รบกวนช่วยตอบหน่อยนะคับ 
โดย B [19 เม.ย. 2547 , 12:39:26 น.]

ไม่ต้องถึงกะแยงเข้าไปหรอกนะคับ....แต่สุกไม่สุกเนี่ยไม่รู้อะคับว่าดูยังงัย 
โดย num_up [19 เม.ย. 2547 , 18:50:56 น.]

 ที่คุณ B ถาม เป็นเทคนิคสำคัญประการหนึ่ง คือดอกไม้ที่พร้อมผสมพันธุ์ได้ จะต้องอยู่ในช่วงที่บานเต็มที่ เกสรตัวผู้จะแห้งเป็นฝุ่น ดอกชนิดที่มีกลิ่นจะส่งกลิ่นเชิญชวนให้ผสมพันธุ์ครับ เช่น สกุล Disco หากกลิ่นหาย ก็อาจจะสายไปแล้ว 
โดย Mont [20 เม.ย. 2547 , 14:22:51 น.]

 แล้วเกสรตัวเมียนี่สามารถรับเกสรตัวผู้ได้ทันทีเลยรึเปล่าครับ หมายถึงพร้อมสำหรับการผสมพร้อม ๆ กันน่ะครับ เคยมีอยู่ต้นนึงดอกบานที 3 ดอกพร้อมกัน ผสมข้ามดอกไปมาก็ยังไม่ติดอีก บางต้นผสมข้ามต้น (ดอกบานพร้อมกันวันเดียว ก็ไม่ติด ไม่รู้เกี่ยวกับแสงแดดจัดไปด้วยรึเปล่าครับ เพราะวันแรก ๆ ดูตรงกระเปาะโคนดอกตูม ๆ เหมือน ๆ จะติด แต่ก็เหี่ยวไปในที่สุด โดย ต้น [21 เม.ย. 2547 , 09:09:24 น.] 

ขอบคุณ อ.มนตรีมากคับ 
โดย B [21 เม.ย. 2547 , 15:02:34 น.]

 สำหรับความพร้อมของเกสรตัวเมีย ก้อขึ้นอยู่กับความพร้อมของเกสรตัวผู้นั่นแหละ เพียงแต่จะมีอุปสรรคที่เกสรตัวเมียไม่สมบูรณ์ หรือไม่ยอมเปิด การผสมจะยากขึ้น กรณีเกสรไม่สมบูรณ์ คงแก้ยาก ส่วนเกสรตัวเมียไม่เปิดคงต้องหาไม้แหลมเขี่ยให้เปิดครับ 
โดย Mont [22 เม.ย. 2547 , 19:36:05 น.]
***************************